เครื่องมือทั่วไป (GENERAL HAND TOOL)เครื่องมือทั่วไป (GENERAL HAND TOOL)

วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม (BEHAVIORAL OBJECTIVE)

เมื่อนักศึกษาเรียนจบหน่วยนี้แล้วจะสามารถ

1. อธิบายหลักการและวิธีการใช้เครื่องมือทั่วไปได้อย่างถูกต้อง

2. อธิบายขอบเขตการใช้งานของเครื่องมือทั่วไปได้อย่างถูกต้อง

3. อธิบายการบำรุงรักษาเครื่องมือได้อย่างถูกต้อง

บทนำ

เครื่องมือขนาดเล็กที่ทำงานด้วยมือ (HAND TOOL) มีหลายชนิดที่นักศึกษาช่างอุตสาหกรรม

จะต้องรู้จักรูปร่างและวิธีใช้งาน เครื่องมือขนาดเล็กนี้มีบทบาทในชีวิตประจำวันของของประชาชนใน

ปัจจุบันมากที่เดียว ซึ่งนักศึกษาบางคนอาจเคยเห็นเคยใช้งานแต่ยังใช้ไม่ถูกวิธี หรือใช้ทุกวันจนชำนาญ

แล้วก็มีแต่อย่างไรก็ตามเมื่อศึกษาต้องตามหลักการทำงานเพื่อประหยัดเวลา ชะลอการชำรุดของ

เครื่องมือจากการใช้ถูกวิธีและการเกิดอุบัติเหตุ

ชนิดของเครื่องมือทั่วไป และการใช้งาน

1.ค้อน(HAMMERS)

ค้อนที่ใช้งานในปัจจุบันมีหลายประเภท มีรูปร่าง และลักษณะการใช้งานแตกต่างกันไปค้อนที่

ทำด้วยเหล็กกล้าชุบแข็งเหนียว เหมาะสำหรับรับแรงกระแทก แรงอัดได้ดี ส่วนค้อนที่ทำจากโลหะเบา

หรือวัสดุอ่อน เช่นค้อทองเหลือง ค้อนยางหรือค้อนพลาสติก สามารถใช้ได้ดีในการดัดโค้งพับโลหะ

แผ่นหรือโลหะอ่อนที่รับแรงอัดไม่ได้ ค้อนมีส่วนประกอบ 2 ส่วน คือส่วนหัว และส่วนด้ามค้อน ซึ่ง

ส่วนใหญ่ด้ามจะทำด้วยไม้ช่วยให้มีน้ำหนักเบาและลดแรงสั่นสะเทือนมายังมือจับ ในปัจจุบันได้มีการ

นำพลาสติกแข็งมาทำด้ามค้อนแทนไม้กันบ้างแล้ว

ได้มีผู้แบ่งชนิดของค้อนไว้แต่ละประเภทตามชนิดของความแข็งและการใช้งาน ในที่นี้ได้แบ่ง

ชนิดของหัวค้อนเป็น 2 ประเภทง่าย ๆ

1.ค้อนหัวแข็ง

2.ค้อนหัวอ่อน

1.ค้อนหัวแข็ง ทำด้วยเหล็กกล้าชุบแข็งเหนียว ทนต่อการรับแรงอัดกระแทกได้เป็นอย่างดี

ประกอบด้วยรูปร่างลักษณะดังต่อไปนี้

ก. ค้อนหัวกลม (BALL PEEN HAMMER) ใช้สำหรับ ตอกตี ดัด เคาะขึ้นรูปโลหะที่มี

ความแข็ง โดยเฉพาะโลหะประเภทเหล็กบริเวณหน้าค้อนมีลักษณะเป็นวงกลม

ผิวหน้ามีความที่มีความโค้งเล็กน้อย ใช้ตอกตะปูไม่ดีเพราะจะทำให้เกิดการลื่นไถล

ส่วนด้านหลังของค้อนจะมีลักษณะทรงกลม ใช้ในการเคาะขึ้นรูปโลหะแผ่น

ข. ค้อนเดินสายไฟ เป็นค้อนที่ทำจากเหล็กกล้าชุบแข็งเหนียวเช่นเดียวกันมีลักษณะ

คล้ายกับค้อนตีเหล็ก แต่มีขนาดเล็กกว่า โดยเฉพาะบริเวณผิวหน้าที่เป็นสี่เหลี่ยมนั้น

บริเวณเหลี่ยมทั้ง 4 ของหัวค้อนจะถูกลบมุมออก ซึ่งสามารถตอกตะปูตัวเล็ก ๆ ใน

การเดินสายไฟได้เป็นอย่างดี มีทั้งขนาด 150 กรัม และ 200 กรัม

ค. ค้อนหัวแพะหรือค้อนช่างไม้(CARPENTER HAMMER) ด้านบนมีลักษณะโค้งงอส่วน

โคนจะหนา ส่วนปลายจะบาง มีร่องแยงออกตรงกลาง เป็นมุมแหลม มองดูแล้วคล้าย

กับหัวแพะ ซึ่งใช้สำหรับถอนตะปูหรือใช้งัดชิ้นงาน ส่วนล่างมีลักษณะกลม ผิวหน้า

แบนเรียบ เหมาะสำหรับช่างไม้ใช้ตะปูทำไม่ลื่นขณะตอก

2. ค้อนหัวอ่อน เป็นค้อนที่ทำจากโลหะ หรือ วัสดุที่อ่อน เหมาะสำหรับเคาะดัดงานที่มีเนื้ออ่อน

เช่น แผ่นอะลูมิเนียม ทองแดง เพื่อป้องกันผิวหน้าของโลหะเป็นรอย หรือเสียความมันเงางามของผิว

โลหะไป มีหลายชนิดดังนี้ คือ

ก. ค้อนพลาสติก หัวค้อนทำด้วยพลาสติกแข็งประกอบติดกับแท่งอะลูมิเนียมหล่อด้วย

การขันเกลียว สามารถถอดเปลี่ยนขนาดน้ำหนักของหัวค้อนได้

ข. ค้อนยาง หัวค้อนทำด้วยยางที่มีส่วนผสมทางเคมี มีสีดำลักษณะยางเหนียวและนุ่ม

เหมาะสำหรับดัดขึ้นรูปโลหะแผ่นบางมาก ๆ หรืองานที่มีเนื้ออ่อน เพื่อช่วยรักผิวงาน

ดังรูปที่ 

ส่วนประกอบของ ค้อน

ค้อนประกอบด้วย 

- หัวค้อน(HEAD) มีหน้าค้อน (STRIKING FACE) และหัวค้อน (PEIN)

การจับและใช้ค้อน

การจับด้ามค้อนควรจับให้ค่อนมาทางปลายด้ามให้ห่างตัวค้อน เพื่อให้การตอกมีน้ำหนักและ

ออกแรงยกหัวค้อนด้วยการขยับมือขึ้น-ลงให้น้ำหนักค้อนสัมผัสเต็มหน้ากับชิ้นงาน และทำมุม 90º กับ

ผิวงาน ถ้างานจับในปากกา เพื่อฝึกใช้ค้อนตอกแรง ๆ ควรมีแท่งไม้เนื้อแข็งรองรับการเหวี่ยงค้อน

พยายามให้จุดข้อศอก เป็นจุดหมุนจะทำให้การตอกด้วยค้อนแม่นยำขึ้น

การเพิ่มแรงในการตอกงานด้วยค้อน ได้จากการเพิ่มระยะโค้งของการเหวี่ยงค้อนในแนวตั้งให้

สูงขึ้น

การจับค้อน

หน้าค้อน (STRIKING FACE)

หัวค้อน (PEIN)

2.ประแจ(WRENCH) เป็นเครื่องที่สำคัญอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งถ้าหาใช้ไม่ถูกวิธีแล้ว จะทำให้ประแจ

หรือหัวของสลักเกลียวเสียหายได้ ส่วนใหญ่จะทำด้วยโลหะผสมซึ่งมีความแข็งและเหนียวเป็นพิเศษทำ

หน้าที่ขันให้แน่นหรือคลายสลักเกลียว มีหลายชนิด และการใช้งานแตกต่างกันไป ดังต่อไปนี้

2.1ประแจปากตาย (OPEN-END WRENCH) ใช้ขันหรือคลายสลักเกลียวหัวหกเหลี่ยมของสลัก

เกลียวที่ขนานกัน จะต้องมีความกว้างเท่ากับปากของประแจ ถ้าเปลี่ยนขนาดของสลักเกลียวก็ต้องเลือก

ขนาดของประแจใหม่ให้เข้ากับขนาดของสลักเกลียว ประแจปากตายนี้มีประสิทธิภาพในการทำงานสูง

เหมาะสำหรับงานหนัก

 

ประแจปากตายแบบขนาดปกติ (NORMAL SPANNERS) ความกว้างปากเท่ากับด้านขนานหัว

หกเหลี่ยม ความยาวของประแจประมาณ 10 เท่าความกว้างปาก (10W)

การขันนัตและโบลท์ที่หมุนตามกัน ควรใช้ประแจปากตายขันพร้อมกัน 2 ตัวการขันประแจด้วยมือข้าง

เดียว โดยการหมุนเข้าหาตัว ให้ระวังนิ้วหัวแม่มือ

2.2 ประแจแหวน(BOX WRENCH) มีลักษณะคล้ายแหวน ภายในมีร่อง เมื่อสวมลงที่สลักเกลียว

เหลี่ยมภายในจะสัมผัสกับเหลี่ยมของสลักเกลียวทั้งหกเหลี่ยม สามารถจับขันสลักเกลียวได้อย่างแน่น

หนาช่วยไม่ให้หัวของสลักเกลียวเสียหายได้ มีหลายขนาด เลือกใช้ตามขนาดของหัวสลักเกลียว

ประแจแหวน (RINGSPANNERS) มีหลาย

ลักษณะตามรูปร่างของด้าม แบบมีวงแหวนสำหรับขัน 2 ข้าง (DOUBLE ENDED) ใช้ขันได้ 2 ขนาด

บริเวณที่แคบๆ ควรเลือกใช้ประแจแหวนที่มีขอบวงนอกพอดี ความหนาวงแหวนควรบาง

ด้ามประแจแหวนบางแบบเป็นลักษณะเอียงทำมุมกับแนวราบ 15º เพื่อหลบหัวโบลท์หรือนัด

2.3 ประแจแหวนเยื้องศูนย์(OFFSET BOX WRENCH) มีลักษณะและการทำงานคล้ายกับประแจ

แหวนเพียงแต่บริเวณส่วนทั้งสองข้างมีการทำให้โค้งงอ เพื่อสะดวกในการขันหัวสลักเกลียวในที่ต่ำ

หรือบริเวณคับขัน

2.4 ประแจผสม(COMBINATION WRENCH) โดยทั่วไปเรียกว่าประแจกระเทย คือ มีทั่งปากตาย

และแหวน ในตัวเดียวกัน ทั้งปากตายและแหวนจะเป็นเบอร์เดียวกัน แต่มีไว้ให้เลือกใช้ได้ทั้งทั้งสอง

ประเภทตามความต้องการ

2.5 ประแจเลื่อน (ADJUSTABLE WRENCH) เป็นประแจที่ใช้ขันนัตหรือโบลท์ ที่ไม่สามารถหาประแจ

ชนิดอื่นขันได้จะมีปากด้านล่างสามารถปรับเลื่อนขึ้นลงได้ร่องเกลียวเหมาะสำหรับหัวสลักเกลียวที่มี

ขนาดใหญ่ ในขณะที่ประแจปากตายมีขนาดไม่ใหญ่พอ ใช้ขันหัวสลักเกลียวที่ไม่แน่นมากนัก หรือใช้

ในภาวะที่จำเป็นเนื่องจากไม่มีประแจอื่นอีก ถ้าใช้บ่อย ๆ จะทำให้เหลี่ยมของหัวสลักเกลียวสึกมนได้

ง่ายจะเลื่อนตัดไม่เข้า

http://www.pteonline.org/img-lib